Pefkofyto.gr

Ίδρυση του χωριού

Η ίδρυση του χωριού μας με ιστορικά στοιχεία είναι δύσκολο να θεμελιωθεί και να εντοπιστεί σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.Ωστόσο, ως πιο πιθανό χρονικό διάστημα που κατοικήθηκε ο συγκεκριμένος γεωγραφικός χώρος, πρέπει να είναι τουλάχιστον το 16^ο αιώνα. Στοιχεία που μας οδηγούν σε αυτό είναι τα παρακάτω:

α) Όλα τα ορεινά χωριά πλησίον του Μουζακίου, που βρίσκονται σε παρόμοιο υψομετρικό χώρο, φαίνονται να πρωτοκατοικήθηκαν με ιστορικά στοιχεία το διάστημα μεταξύ 15^ου και 16^ου αιώνα.

β) Στη θέση που ανεγέρθηκε ο ναός του Αγίου Ιωάννη, προϋπήρχε ήδη ερειπωμένος ναός καθώς και δύο βελανιδιές που χρονολογικά εκτιμούνταν ότι είναι τουλάχιστον 300 ετών. Έτσι, όταν το 1977 έγινε η εκσκαφή για την ανέγερση του νέου ναού, παρατηρήθηκε ότι οι ρίζες των βελανιδιών βρισκόταν πάνω στα θεμέλια του ερειπωμένου ναού, πράγμα που αποδεικνύει ότι ο ναός προϋπήρχε αυτών. 

γ) Το σημαντικότερο όμως στοιχείο, που είναι και ιστορικά επιβεβαιωμένο, είναι μια χειρόγραφη καταγραφή δωρεάς σε μια Πρόθεση της Ιεράς Μονής Δούσικου και η οποία δημοσιεύθηκε στον 20^ο τόμο του "Θεσσαλικού Ημερολογίου" από τον συγγραφέα Κων. Σπανό. Η Πρόθεση όπως αναφέρεται εντός αυτής, άρχισε να συντάσσεται από το 1530 μ.Χ. και ολοκληρώθηκε το 1688 μ.Χ. περιέχοντας 4.290 ονόματα ιδιωτών και μοναχών, προερχομένων από οικισμούς όλου του Θεσσαλικού χώρου. Στο φύλλο 49β και με αύξων αριθμό 136 (που σημαίνει ότι είναι πλησίον του 1530 μ.Χ. λόγω μικρού α/α) αναφέρονται τα παρακάτω και τα οποία σας τα παραθέτουμε αυτούσια:

«α/α 136 Νεβροβούνιστα.

Γεωργίου, Φράγγου̉, Ιωάννου, Πλούμπος (ως), Αγώρος (ως)

Πελαγίας μοναχῇς»

Όμως, οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού, δεν είναι απόγονοι των πρώτων κατοίκων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή (όπως εικάζουμε) κατά τον 16^ο αιώνα. Στις αρχές του 20^ου αιώνα, λίγο πριν την επανάσταση του 1821, φαίνεται ότι από τις διώξεις των Τούρκων όλοι οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό μας (και όχι μόνο) και να κατέβουν σε χαμηλότερο σημείο, ώστε να τους ελέγχουν καλύτερα. Λίγο ποιο μετά και σύμφωνα με προφορικές πηγές, φαίνεται να κατέφθασαν στο χωριό κυνηγημένες οι πρώτες οικογένειες (απόγονοι αυτών οι περισσότεροι σημερινοί κάτοικοι) προερχόμενες κατά μια πηγή από την έξοδο του Μεσολογγίου(1826) και (ή) κατά την δεύτερη πηγή από την Ήπειρο κυνηγημένοι από τον Αλή Πασά. Οι πρώτες αυτές οικογένειες ήταν: Τσιτσώνη, Αθανασίου, Αποστολακόπουλου, Πληθάρα, Κουτσογιάννη, Δημητρακόπουλου και λίγο αργότερα Κούρτη και Τύμπα.     

Το χωριό μέχρι το 1881 που έγινε η απελευθέρωση της Θεσσαλίας, παρέμεινε κάτω από Τουρκικό έλεγχο. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν πόλεμοι, που αν και δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία φαίνεται ότι έλαβαν μέρος και κάτοικοι του χωριού μας. Στην Μικρασιατική καταστροφή το 1922 συμμετείχαν και έδωσαν τη ζωή τους οι παρακάτω: Κώστας Δ. Δημητρακόπουλος, Γεώργιος Ευαγγ. Παπαποστόλου, Χρήστος Γ. Παναγιώτου, Δημήτριος Β. Δημητρακόπουλος, Γεώργιος Νικ. Ζάχος, Νικόλαος Γ. Αποστολακόπουλος, Βασίλειος Κων. Αποστολακόπουλος. 

Το 1918 στο χωριό μας έχασαν τη ζωή τους περίπου 35 κάτοικοι εξαιτίας θανατηφόρας επιδημίας γρίπης. Πιθανότατα πρόκειται για την "Ισπανική γρίπη" που εκείνο το έτος προσέβαλε σε παγκόσμιο επίπεδο το 20% των κατοίκων και είχε ως αποτέλεσμα 50 εκατομμύρια νεκρούς.

Το 1926 στις περιοχές Παναγία, Λάκκες και Βαρκά, σημειώθηκε σημαντική καθίζηση του εδάφους που προξένησε μεγάλες ζημιές (ο νερόμυλος του Αναστασίου Τσιτσώνη σκεπάστηκε πλήρως από τα χώματα που υποχώρησαν) στους κατοίκους του χωριού (στις μέρες μας, επαναλήφθηκε στο ίδιο ακριβώς σημείο το Μάρτιο του 1994, με μικρότερες όμως  ζημιές σε οικίες και χωράφια). Τότε, με ενέργειες κάποιων κατοίκων του χωριού, δόθηκαν από το κράτος ως βοήθημα στους κατοίκους για την καταστροφή που υπέστησαν, καλλιεργήσιμα οικόπεδα στον Κρανώνα Λάρισας με σκοπό την μετεγκατάστασή τους εκεί. Παράλληλα στο χωριό έγιναν αντιπλημμυρικά έργα και αναδασώσεις ώστε να μην εμφανιστεί ξανά το ίδιο φαινόμενο.

Στην αρχή του Β΄παγκοσμίου πολέμου, το 1941 δύο κάτοικοι του χωριού μας (ο δάσκαλος Τσιτσιρίγκος Δημήτριος και ο Μπορδούβαλης Πολυχρόνης) έπεσαν υπέρ πατρίδος. Έπειτα από λίγους μήνες ή πείνα που μαστίζει όλη τη χώρα, θα έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλων 30 περίπου κατοίκων του χωριού, κυρίως μικρά παιδιά και ηλικιωμένοι. Μετά τη λήξη του Β΄παγκοσμίου πολέμου ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος 1946-1949 με το χωριό μας να έχει πάλι θύματα (Αντώνιος Ευάγγ. Ευαγγέλου, Παναγιώτης Β. Κούρτης, Σωκράτης Β. Τσιτσώνης, Σοφία Δ. Τριχιά και Λάζαρος Χρ. Κούρτης).

Τα αμέσως επόμενα χρόνια έγινε προσπάθεια ανασύνταξης του χωριού, μιας και όλοι οι πόλεμοι που προηγήθηκαν, είχαν επιφέρει σημαντικά προβλήματα στην ανάπτυξή του. Όμως, όπως και για όλα σχεδόν τα χωριά της επαρχίας, έτσι και για το δικό μας, οι λίγες σπασμωδικές κινήσεις που έγιναν από ιδιώτες αλλά και φορείς χωρίς όμως κεντρική καθοδήγηση δεν αντέστρεψαν το κλίμα, με αποτέλεσμα να συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό η μετανάστευση των κατοίκων είτε σε μεγάλες πόλεις είτε εκτός της Ελλάδας.       

Διοικητικές μεταβολές της κοινότητας Πευκοφύτου κατά την πάροδο των ετών.

Στον πίνακα που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε τις διοικητικές μεταβολές που έγιναν ουσιαστικά από την απελευθέρωση ολόκληρης της Θεσσαλίας από τους Τούρκους το 1881, μέχρι και σήμερα.

Μνημεία του χωριού

Από ιστορικής πλευράς, στο Πευκόφυτο, υπάρχει ένα παλιό πέτρινο τοξωτό γεφύρι "Παλαιοκαμάρα" έργο του Αγίου Βησσαρίωνος σύμφωνα πάντα με την παράδοση, που γεφυρώνει τον ποταμό Πάμισο σε απόσταση 2,5 χλμ. από το Μουζάκι και είναι ορατό από το δρόμο προς Αργιθέα. Στη θέση "Παλαιά Θεοτόκος", από αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν, βρέθηκαν τα θεμέλια προϋπάρχοντος ναού με ψηφιδωτά δάπεδα ενώ στη θέση "Βαμβακιές" υπάρχουν δύο πέτρινοι νερόμυλοι. Τέλος, αναφοράς χρήζει η προσπάθεια του Προοδευτικού Συλλόγου Πευκοφύτου «Η Ανάπλασις» που έχει ξεκινήσει εδώ και έτη την συλλογή αντικειμένων για την δημιουργία λαογραφικού μουσείου.                                                                                                           

 Πληθυσμιακές μεταβολές του χωριού μας

Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να δείτε την πληθυσμιακή εξέλιξη του χωριού μας, από τα τέλη του 19^ου αιώνα, μέχρι και σήμερα. Πρέπει να τονίσουμε, ότι οι αριθμοί αναφέρονται σε επίσημες απογραφές και όχι σε αντικειμενικά κριτήρια μόνιμης διαβίωσης στο χωριό μας.                                                                                                                                                         

Οι εκκλησίες του χωριού μας

Η εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου είναι η παλαιότερη στο Πευκόφυτο, χτίστηκε το 1952 πάνω σε μικρότερο ναό που προϋπήρχε από το 1863, και είναι αγιογραφημένη στο σύνολό της. Από τον παλαιό ναό αφαιρέθηκαν και υπάρχουν έως και σήμερα στο νέο ναό, οι εικόνες του Τέμπλου που φέρουν ημερομηνία δημιουργίας το 1772.

Επίσης υπάρχουν και νεότεροι ναοί που έχουν κτιστεί από προσφορές πιστών κυρίως και είναι οι παρακάτω: της Παναγίας (1967, προϋπήρχε όμως ναός), του Αγίου Αθανασίου (1972), του Προφήτη Ηλία (1973), του Αγίου Ιωάννη (1977, προϋπήρχε όμως ναός), της Αγίας Παρασκευής (1978), των Αγίων Αποστόλων (1978) και της Ζωοδόχου Πηγής (1980).

Διατελέσαντες πρόεδροι του χωριού μας από το 1922 μέχρι την ενσωμάτωση στο Δήμο Μουζακίου

Διατελέσαντες δάσκαλοι στο χωριό μας από το 1940

Διατελέσαντες αγροφύλακες του χωριού μας

Σημαντική πηγή βοηθείας μεταξύ άλλων, για τα ιστορικά στοιχεία που αναφέρονται προηγουμένως, αποτελεί το βιβλίο « Ιστορικά και Λαογραφικά Πευκοφύτου Καρδίτσας», που συγγράφηκε από τον συγχωριανό μας Ηλία Γρ. Τύμπα και εκδόθηκε από τον Προοδευτικό Σύλλογο Πευκοφύτου «Η Ανάπλασις» το 1996.